Symbolizm
- Farklı anlamlara gelen ya da farklı öğeleri simgeleyen çeşitli sembollerin kullanımıdır
- 1860-1870 yılları arasında gelişen bu akım aslında edebi ve entellektüel bir harekettir ve resimde sembolizm de bunun görsel alandaki yansımasıdır
- 1870 yılına doğru Fransa ve Belçika’da natüralizme ve parnasse akımına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.
- Dış dünyanın görüntülerini somut nesnel gerçeklikleriyle değil, bu görüntülerin sezgilerinden, yansıyan nitelikler aktarılır.
- Ressamlar ve
edebiyatçılar arasındaki ilişki bu dönemde her zamankinden daha yakındır.
- Çağın giderek artan maddeciliğine tepki gösteren bu sanatçılara göre gerçek sadece fiziksel alanla sınırlanmayıp düşünceyi de içerir.
- Sembolizmi fiziksel varlıklarda gizli olan gizemli anlamların arayışı olarak da tanımlayabiliriz.
- Düşünceleri belirsiz ama güçlü simgelerle ima etmeye çalışmıştır.
- Bu akım dini mistisizmi primitif olana duyulan ilgiyle birleştirmiştir.
- Sembolist estetik; din, düşsel, fantastik ve gerçek dışı, büyü ve batınilik, uyku ve ölüm gibi o zamana kadar az değinilmiş alanlara eğilmiştir.
- Gerek realizm gerek empresyonizm hayal gücüne önem vermiyordu. Onlar için esas olan gerçeğin betimlenmesidir. Sembolizm ise tam tersine maddeye değil de tinsel olana önem vermiş, algıyı ve hayali olanı öne çıkarmıştır.
- Goya, William Blake bu sanatın öncüleridir. Ferdinand Hodler, Gustave Klimt bu akımın başlıca temsilcileri olmuşlardır.
- Sembolizm, şiire duygu ve hayali getirmesi yönüyle romantizmle benzerlik taşır. Diğer benzer yan her iki akımın da öznel oluşudur. Bu benzerliklere karşın sembolistler, kendilerinden önceki tüm şiir anlayışlarına karşı çıkmışlardır.
- Sembolistler, dış dünyanın görüntülerini somut nesnel gerçeklikleriyle değil de; bu görüntülerin sezgilerinden, izlenimlerinden yansıyan niteliklerini şiire aktardılar. Duyguların, dış dünyayı ancak olduğu gibi değil, onu değiştirerek ulaştırabileceğini düşündüler.
- Sembolist ozanların doğa görüntülerini yarı aydınlık ortamlar oluşturur: sararmış yapraklar, akşamın alacakaranlığı, durgun göller, kızıl gün batımı, ayışıklı geceler.,,Bu görüntülerde net değil, neredeyse tül bir perdenin ardından yansıyan biçimiyledir.
- Sembolistler, sembol ve mecazlarla dolu kapalı bir anlatımı seçtiler. Herkesçe farklı algılanabilecek yorumlanabilecek şiiri hedeflediler.
- Sembolizmin şiir anlayışı : sözcüklerle yapılmış bir beste olarak gördüklerinden, şiirde müzikselliğe önem verdiler. Ölçü, uyak biçimsel özellikleri ikinci planda düşündüler. Şiirdeki müziği özle biçim arasında bir uyum öğesi oiarak gördüler.
- Sembolistler “sanat için sanat” görüşüne bağlı kalarak toplumsal, siyasal sorunlardan uzak durdular.
- Sembolizmin ilkelerini, kuramını. Stephen Mallarme oluşturmuş, bildirgeyi ise Jean Moreas yayımlamıştır.
- Sembolizmin öncüsü ise. bu akımın ortaya çıkışından önce ürünler veren Charles Boudelaire’dir
- Ahmet Hamdı Tanpınar, Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıtkı Tarancı.. gibi şairlerde de yer yer sembolist akımdan etkilenmeler görülür.
Sembolizm'in Önemli Temsilcileri
- Paul Verlaine – şiir
- Arthur Rimbaud – şiir
- Paul Valery – şiir
- Charles Baudelaire – şiir
- Stephane Mallerme – şiir
- Maunce Maeterlinck – tiyatro
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder